Kadim Bilgelik

                   Maya-Mısır-Asya-Anadolu Ortak Kültürü  70

WWW.ASTROSET.COM

 

HALK DANSININ KÖKENİ

Doç. Dr. Haluk BERKMEN

  Dans etmek insanın bedensel ifade şeklidir, denebilir. Ancak, kadim toplumlarda dans eğlenmek için değil, kutsal bir merasimin içeriğinde, tapınmanın bir türü olarak gelişmiştir.
  En kadim şeklini Asya şamanlarının davul veya tef eşliğinde transa geçerken uygulayıp ürettikleri hareketlerde görüyoruz. Alttaki resmin solunda kollarını göğe doğru yükselterek dans eden üç kişi görülüyor. Bu toprak kap parçasındaki kabartma Urfa ilimize yakın olan Nevali Çori kazılarında bulunmuştur. Tüm bölge kadim Neolitik kültürün
(yaklaşık M.Ö. 10,000 yıl) izlerini taşır.
  Sağdaki resim ise yine Neolitik döneme ait İran’da bulunmuş bir çömlek parçasının görüntüsüdür. Soldaki resmin kaynağı:
(12,000 Yıl Önce Neolitik dönem, Yapı Kredi Bankası yayını, sayfa 26) ve sağdaki resmin kaynağı: (İnternational Herald Tribune gazetesi, 1 Mart 2001)

  Her iki resimde kollarını havaya doğru yükselten insanların gök ve güneş kültü ile ilgili bir ayine katıldıklarını söyleyebiliriz. Sağda görülen güneş simgeleri bu görüşe destek verirken Anadolu halk danslarının da kökenine inmiş bulunuyoruz.

  Altta görülen kap Çin’in Neolitik döneminden kalma olup 1973 yılında Qinghai eyaletindeki bir kazıda bulunmuştur. Kabın iç cidarında el-ele tutuşarak bir güneş simgesi etrafında dans eden 15 kişi bulunuyor. Yan tarafa doğru uzayan başlıkları ve kamaları ile bu insanların Karadeniz horonu tepen gençlere olan benzerlikleri çarpıcıdır. (Kaynak: A Journey İnto China’s Antiquity, Pekin Müzesi yayını, sayfa 95)

Günümüzde halen güneş kültünden türeyen şaman (Kam) geleneğini sürdüren kültürler bulunmaktadır.

  Solda  Orta-Asyalı (Tuva Türk’ü) kamın ayini ve üstte bir İnka dokumasındaki insan motifleri görülüyor. Başlık şekillerindeki ve kıyafetlerdeki ortak özellikler kadim bir kök kültüre işaret etmektedirler.

 

 
<< önceki yazı

sonraki yazı >>

 

© Astroset 2004-2010