|
Limni (Lemnos) adasında bulunmuş
bir yazıtın As
halkı tarafından oluşturulduğundan 63 sayılı yazımda söz
ettim. Bu halk sadece Limni adasında değil, tüm Ege adalarında
ve kıyılarında yerleşim bölgeleri kurmuştur. Alttaki resimde
solda Ege kıyıları ve sağda
Lemnos adası görülüyor. Lemnos adasının iki önemli
yerleşim merkezi Hephaistia ve Poliochni şehirleridir.
Hephaistia şehri ile
Girit’teki Phaistos
şehrinin hemen hemen aynı ismi taşıması her iki ada
kültürünün aynı olduğuna işarettir.
(Bkz.
44 sayılı Tatar Türkçe’si ile Phiastos Diski başlıklı yazım)
Diğer önemli şehir olan Poliochni
adını Poli (çok) -
Ochni (Okh-lu)
şeklinde ayırırsak
ÇOK OKHLU
anlamı ortaya çıkar. Şu halde, kadim dönemde bu adaya
AS boyları ile
birlikte OK
boylarının da yerleşmiş oldukları anlaşılıyor. AS ve OK
boyları bir-arada olduklarından ve aynı dili konuştuklarından
tümüne SAKA veya
AKHA denmiştir.
Midilli, yani Lesbos
adası Amazonların asıl yerleşim bölgesi olmakla birlikte, tüm
batı Anadolu’da şehirler kurmuşlardır.
(Bkz.
36 sayılı Tarkandemos Mührü başlıklı yazım)
Anadolu’nun Ege kıyılarında Ön
Türkler tarafından kurulmuş fakat zaman içinde Yunan kültürü
etkisine girmiş üç önemli merkezden söz etmek isterim. Bunlar
Truva,
Assos ve
Lysimakheia
şehirleridir. Truva adı aslında bir şehir adı olmayıp bir
bölge adıdır. Bölge Tur-Öyü
adından TROİA adına
ve sonra TRUVA
şekline dönüşmüştür. Tur Öyü ise /Tur
halkının bölgesi/ demektir.
Avusturyalı araştırmacı Helmut
Uhlig (1922-1997) bu konuda şu açıklamaları
yapıyor:
(Kaynak:
Avrupa’nın Anası Anadolu, Telos yayınları, sayfa 123)
“Truva
adıyla bir kent, Çanakkale’de ya da başka bir yerde hiçbir
zaman olmadı. Burası, Homeros tarafından ‘İliyada’
(İlias)
olarak tanımlandı. Bu ad, orada yaşayanların ‘Truvalı’
adını kullanmasından kaynaklandı. Hektor ve Priamos gibi
kahramanlar ile Paris gibi hoppa kişiler de bu halktandı.
Kentin Yunanca’daki tarihi adı
İlion
ya da İlios’tu
ve bu nedenle de destandaki adı İliyada’ydı.”
İlias
adının aslında
AS-İLİ
olduğu ve sadece sözcüklerin yer değiştirmiş oldukları
anlaşılıyor. Bunun nedeni de okunuşun yönü olabilir. Keza,
diğer şekilleri olan İlion /Evren
İli/ ve İlios da /Osk
ili/ anlamlarını içerirler.
Hektor adında da Okh-Tur kök sözcükleri bulunabilir.
Truva’nın fethedilip Yunanlaşması M.Ö. 1180 yıllarına rastlar.
Bu tarihten sonra tüm Ege kıyılarına Yunan dili ve kültürü
hakim olmuştur.
Ancak,
kadim kültürde yetişen düşünürler bu bölgede yeşermeye devam
etmişlerdir. Örneğin,
Aristoteles
(Aristo, M.Ö. 384-322)
Assos şehrinde uzun
süre yaşamıştır. Assos’un açılımı
AS-IS /As
halkına ait/ olduğu apaçık
ortadadır.
Çanakkale-Bolayır
yakınlarında bulunmuş olan kadim bir kent de
Lysimakheia
yerleşimidir.
(Kaynak:
Toplumsal Tarih dergisi, Ağostos 2007, sayı 164, sayfa 22)
Alttaki resimde Lysimakheia
şehrini kuran ve şehre adını veren kral Lysimakhos adına
basılan sikke görülüyor. M.Ö. 309 yılında kurulduğu iddia
edilen bu şehrin kadim bir Ön-Türk kültürü ile ilişkili olduğu
görüşündeyim. Sikke üzerinde başı bulunan kişinin koç
boynuzları taşıdığına dikkatinizi çekerim . Bu özellik
doğrudan Ön-Türk kültürünü hatırlatmaktadır.
(Bkz.
25 sayılı Ön Türklerin Kutsal Hayvanları başlıklı yazım)
Sikkenin diğer yüzünde
oturan savaşçı (başlığı, kalkanı ve mızrağı olan) bir kadın
görülüyor. Bu resim bizi doğrudan anaerkil Amazon kültürüne
yöneltiyor. Kadının elinde bir dişi tanrıça (kanatlı kam) ve
dizi üzerinde bir OK simgesi var. Bu simge de
OKH kültürüne işaret
ediyor.
Sikkenin
bu yüzünde Yunan harfleri ile “Basileos”
ile “Lysimakhos”
sözcükleri yazılmış. Basileos sözü bir özel isim midir? Yoksa,
bugünkü Türkçe ile dahi anlamlı olan “Basılış”
sözü müdür? Yuınanca Ş
harfi olmadığından S
ve I harfi
olamadığından yerine EO
kullanılmış olabilir. Şu halde, bu sözcük özel isim
olmayıp sikkenin nerede basılmış olduğunu belirtiyor. Ayrıca
diğer sözcük olan Yunanca Lysimakhos adını
Lus-ım-Akh-ıs şeklinde
ayırırsak anlamı
Ulusum Okh-dır
olmaktadır. L harfinin aynı zamanda
UL olarak da
okunabileceğinden söz ettim.
(Bkz.
15 sayılı Etrüsk ve Likya Yazısı başlıklı yazım)
Yani, sikkede yazılı sözcükleri
Basan ulusum Okh-dır
şeklinde yorumlamak mümkündür.
Elbette ki, zaman içinde
Yunan dilinin ve kültürünün etkisi altında bölgede Ön-Türk
dili tümüyle yok olmuş, şehrin adı Lysimakheia şekline
dönüşmüş, aslı Basan
olan ve güç ile kuvvet anlamlarını taşıyan sözcük
Basil veya
Vasil şeklinde özel
isim olarak kullanıma girmiştir. |